اثر تنظیم کننده های رشد، کربوئیدرات ها و تیمارهای نوری در ازدیاد درون شیشه ای سوسن چلچراغ (lilium ledebourii (baker) boiss)

سوسن چلچراغ lilium ledebourii)) یک گونه نادر سوسن است که در بخش های شمالی کشور می روید. هدف از این مطالعه بهبود پروتکلی برای تکثیر درون شیشه ای این گیاه بود. پیازهای خارج شده از خاک و پیازچه های به دست آمده از کشت درون شیشه ای به عنوان ریز نمونه مورد استفاده قرار گرفتند. ریزنمونه های فلس از پیازهای خارج شده از خاک روی محیط کشت موراشیگ و اسکوگ یا msبا کاربرد هورمون های نفتالین استیک اسید (naa) و بنزیل آمینوپورین (bap)، ریزفلس های تولید شده درون شیشه ای روی محیط کشتms با کاربرد هورمون-هایnaa و bap، کاینتین (kinetin) و ایزوپنتیل آدنین (2ip) کشت شدند. برای افزایش اندازه پیازچه های بدست آمده در شرایط درون شیشه ای از ساکارز با غلظت های 0، 15، 30 و60 گرم در لیتر به تنهایی یا در ترکیب با گلوکز با غلظت های 10، 20 و 40 گرم در لیتر و تیمارهای نوری با استفاده از لامپهای ال ای دی (led) استفاده شد. نتیجه اثر متقابل بین naa و bap نشان داد که زمانی که از فلس های پیازهای تولید شده در خاک استفاده شد، بیشترین تعداد پیازچه و ریشه در محیط حاوی 1/0 و 01/0 میلی گرم در لیتر naaبدون bap بدست آمد. از طرفی اثر متقابل بینnaa و bap روی وزن پیازچه نشان داد که بیشترین وزن پیازچه در محیط حاوی 1/0 میلی گرم در لیتر naa بدون bap بدست آمد، گرچه تفاوت معنی داری با کنترل نداشت. از طرف دیگر، زمانی که از ریزفلس های تولید شده در شرایط درون شیشه ای استفاده شد، بیشترین وزن پیازچه در محیط فاقد تنظیم کننده-های رشد و بیشترین تعداد پیازچه و ریشه در محیط حاوی 1/0 میلی گرم در لیتر naa به همراه 01/0 میلی گرم در لیتر bap به دست آمد. غلظت های مختلف 2ipدر این آزمایش تأثیری در باززایی از ریزفلس ها نداشت. همچنین نوع قند و غلظت آن تأثیری بر وزن پیازچه اصلی نشان نداد. در مورد تیمارهای نوری استفاده شده نیز تفاوت معنی داری بین سایز پیازچه های رشد یافته مشاهده نشد ولی بیشترین وزن پیازچه در تیمار لامپ فلورسنت و ال. ای. دی آبی به همراه قرمز مشاهده شد. این آزمایش نشان داد که ریز فلس های بدست آمده در شرایط درون شیشه ای می توانند به عنوان بهترین ریزنمونه برای تولید پیازچه در سوسن چلچراغ استفاده گردند.